داچ‌لند: مهد مرگ و تکنولوژی

گزارش دانشمند عراقی در مورد کمک آلمان به برنامه سلاح‌های شیمیایی عراق

روزنامه الزّمان (لندن)، 1 دسامبر 2003

مقاله دکتر خلیل ابراهیم العیسی، محقّق عراقی علوم هسته‌ای

متن ترجمه شده به لاتین از FBIS: سرویس اطلاع‌رسانی خبرگزاری خارجی، اداره علوم و فناوری سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا CIA

به لحاظ تاریخی، آلمانی‌ها استادان بی‌رقیب در کشف، تولید و توسعه گازهای سمّی کشنده مورد استفاده در جنگ بوده‌اند، مانند گاز خردل Mustard Gas که توسط دانشمندان آلمانی کشف شد و اولین بار در سال 1917 مورد استفاده قرار گرفت. همچنین گاز عصبی تابون Tabun که در سال 1937 توسط صنایع شیمیایی آلمانی آی‌جی فاربِن IG Farben کشف شد. بعدها یک ترکیب شیمیایی گازی مشابه به نام گاز عصبی سارین Sarin به این مجموعه اضافه شد. این دو گاز در فلج کردن کامل حرکت عضلات بسیار مؤثّر هستند. پس از فلج شدن سیستم عصبی، این فلج منجر به اجابت مزاج غیرارادی و در نهایت و در عرض چند دقیقه منجر به مرگ قربانی می‌گردد. دانشمندان آلمانی همچنین سلاح‌های هیدروسیانیک اسید Hydrogen Cyanide پایه را کشف کردند. این ترکیبات شامل زیکلون‌بی Zyklon-B است که به عنوان سلاح اعدام در آشویتس Auschwitz (اردوگاه کار اجباری نازی‌ها) استفاده می‌شد. در طول جنگ جهانی اول (1914- 1918 م.)، گازهای استفاده شده توسط آلمانی‌ها منجر به مرگ بیش از صدهزار نفر و زخمی شدن بیش از یک میلیون نفر از سربازان متّفقین شد.

تا سال 1989، 165 کشور (از جمله آلمان و عراق) پروتکل منع اشاعه سلاح‌های شیمیایی را امضا کردند. با این حال، کشورهای پیشرفته با توسعه روش‌های جدید و مدرن در هنر کشتار جمعی، به نقض پروتکل ژنو ادامه دادند. در اواسط دهه 1930، آلمانی‌ها انواع بیشتری از گازهای سمی را تولید کردند. گرهارد شریدر Gerhard Schrader دانشمند آلمانی شکل جدیدی از گازهای عصبی مانند سومان Soman را کشف کرد. او همچنین گاز تابون را تولید کرد که ماهیچه‌های مجاری هوا را در ریه‌ها فلج‌ می‌کند و منجر به مرگ فوری می‌شود.

در اواسط دهه 1970 و با تأسیس مرکز تحقیقات و مطالعات «ابن‌الحیثم»، عراق شروع به انجام تحقیقاتی برای آزمایش و تولید گازهای سمّی قدیمی و جدید کرد. حمایت بین‌المللی، به‌ویژه توسّط دو بخش آلمان (هم شرقی و هم غربی)، در فعّال کردن برنامه شیمیایی عراق بسیار مهم بود. براساس داده‌های کمیته ویژه سازمان ملل، 15 مرکز برای تولید و توسعه سلاح شیمیایی در عراق شکل گرفت.

رژیم منحله عراق موفق شد شبکه پیچیده‌ای از شرکت‌ها، افراد و کشورها را ایجاد کند تا به کمک آن‌ها آن‌چه را که نیاز دارد، از بازارهای بین‌المللی وارد کند. تلاش‌های رژیم بعث بر واردات مواد خام، تجهیزات، کارخانه‌ها و فناوری صنعتی‌سازی نظامی متمرکز بود.

بدین ترتیب کارگزاران رژیم بعث تولید ترکیبات سمّی را توسعه دادند؛ ترکیباتی مانند گاز عصبی سارین، گاز عصبی تابون و مادّه پیچیده‌ای به نام وی‌اِکس VX. آن‌ها همچنین مایع بسیار سمّی به نام سمّ بی Toxic B را تولید کردند که بسیار مخرّب است؛ هم‌چنین گازهایی تولید کردند که به سلول‌های خونی حمله می‌کنند، مانند هیدروسیانیک اسید؛ گازهایی که باعث خفگی می‌شوند، مانند فُسژِن Phosgene؛ گازهایی که باعث استفراغ غیرارادی می‌شوند مانند اَدَمسایت Adamsite؛ گازهای اشک‌آور مانند کلرواستوفِنون Chloroacetophenone؛ و گازهایی که باعث توهم می‌شوند مانند اس‌دی SD.

همه این گازهای سمّی و کشنده هستند و منجر به فلج می‌شوند. آن‌ها هم‌چنین اثرات مضرّ طولانی مدت بر محیط زیست دارند؛ باعث جهش رنگی در گیاهان و محصولات کشاورزی می‌شوند و برای بسیاری از انواع حیوانات و موجودات زنده کشنده هستند.

شرکت‌های غربی -به عنوان مثال شرکت‌های استرالیایی و هلندی- که با رژیم بعث سروکار داشتند، مواد زیادی را در این زمینه تولید و صادر کردند. به عنوان مثال، شرکت هلندی کِی‌بی‌اس KBS مقادیر زیادی تیودی گلیکول Thiodiglycol – مادّه‌ای که در تولید گاز خردل ضروری است- به قیمت 1.5 میلیون مارک به عراق فروخت. شرکت‌های چندملیتی ایتالیایی 60 تن فُسفوریل‌کلراید Phosphoryl Chloride به عراق عرضه کردند؛ مادّه فسفری که در صنایع شیمیایی نیز استفاده می‌شود. شرکت‌های فرانسوی نیز مقادیر زیادی گازهایی به عراق صادر کردند که می‌توانست در جنگ استفاده شود. این گازها از مرزهای ایتالیا و ترکیه صادر می‌شد و این معامله با وساطت شرکت کارل کولب Karl Kolb آلمان منعقد شد. گزارش محرمانه‌ای که در 21 اوت 1990 توسط هلموت کول Helmut Kohl، وزیر اقتصاد آلمان غربی منتشر شد، تأیید کرد که شرکت‌های آلمانی سهم بزرگی در این معاملات دارند. در این گزارش همچنین آمده است که این شرکت‌ها به طور مستقیم در توسعه «پروژه سعد»، پروژه شیمیایی عراق و ساخت مجتمع نظامی در «التّاجی» مشارکت داشتند.

شرکت آلمانی کارل کولب که متخصّص در تجهیز آزمایشگاه‌های شیمیایی است، نقش مهمّی در تأمین مواد شیمیایی سمّی رژیم عراق طیّ 30 سال و از طریق واسطه‌ای که به دکتر «امیر السّعدی» کمک می‌کرد، ایفا کرد. السّعدی برای دکترای شیمی در این مؤسّسه آماده شد و حتّی با یک زن آلمانی ازدواج کرد. او مسئول هماهنگی معاملات و الزامات رژیم عراق با مدیریت شرکت کارل کولب بود.

اوّلین گازهای تولیدی بر روی زندانیان مخالف رژیم عراق آزمایش شد. همچنین این گازها توسّط رژیم عراق در جنگ‌های خود علیه همسایگان و مردم خود استفاده می‌شد. شرکت‌های آلمانی همچنین هفت کارخانه شیمیایی و پرتابگرهایی را به عراق فروختند که می‌شد از آن‌ها به در تجهیز سلاح‌های شیمیایی استفاده کرد. اوّلین استفاده ارتش عراق از ترکیبات سمّی در میدان جنگ، در نبردهای علیه ایران به ویژه در هورالهویزه (هورالعظیم) و در سال 1983 ظاهر شد.

شرکت کارل کولب همچنین یک اردوگاه در نزدیکی بغداد برای آزمایش ساخت. نیز در اوایل دهه 1980، مهندسان اِن‌وی‌اِی NVA، یک شرکت آلمان شرقی، مجتمعی در نزدیکی بغداد برای آزمایش سلاح‌های شیمیایی، بیولوژیکی و هسته‌ای ساختند. این مرکز مانند مرکز آزمایش تسلیحات غیرمتعارف در آلمان شرقی طراحی شده بود.

کارخانه‌های مجتمع سامرا سه ترکیب کشنده گاز خردل، گاز تابون و هیدروسیانیک اسید را تولید و ذخیره می کردند. رژیم بعث ادعا می‌کرد که کارخانه‌های سامرا، مجموعه‌ای از آزمایشگاه‌های تحقیقاتی علمی برای تولید داروها و حشره‌کش‌ها هستند. دانشمندان آلمانی ظرفیت تولید مجموعه سامرا را هزاران تن در سال تخمین می‌زنند. این موضوع در گزارشی که در سال 1984 توسط سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا منتشر شد نیز تأیید شد. دولت آلمان غربی این شواهد را رد کرد و مدعی شد که مدارک چیزی را علیه عراق ثابت نمی‌کند.

تا سال 1989، نقش عظیم آلمان، عراق را به بزرگترین کشور خاورمیانه در تولید گازهای قابل استفاده در جنگ تبدیل کرد. به جرئت می‌توان گفت که دو بخش آلمان فناوری‌هایی را منتقل کردند که در ساخت و توسعه سلاح‌های شیمیایی توسط رژیم عراق کلیدی بود. دانشمندان و نیروی انسانی آلمانی نیز در این زمینه بسیار مؤثر بودند. این موضوع در تمام گزارش‌های مربوط به تحقیقات جنایی که توسط دادگاه‌های آلمان غربی برگزار شده بود، تأیید شد. کمیته کارشناسان و دانشمندان سوئیس، گزارشی 50 صفحه‌ای منتشر کرد که در آن آلمان غربی را به تأمین کارخانه‌های شیمیایی متخصص در تولید گاز خردل، تابون و هیدروسیانیک اسید متهم کرد.

رژیم بعث دو شرکت آلمانی را تأسیس کرده بود که بخشی از شبکه صدها شرکت ساختگی بودند تا خریدهای عراق را پنهان کنند و بر صادرات مواد مشکوک به عراق نظارت کنند. نمونه‌هایی از این شرکت‌ها عبارت‌اند از TDG-SEG-Industrieanlagen ،Krefeld ،RFA ،H + H Metalform ،Drensteinfurt و RFA.

رسوایی که صدام حسین دیکتاتوری سرنگون شده را قادر ساخت تا امکاناتی برای تولید سلاح‌های شیمیایی تهیه کند، در واقع رسوایی است که قبل از هر چیز آلمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در مورد سایر کشورها – مانند ایتالیا، سوئد، فرانسه، هلند، امریکا و دیگران – آن‌ها می‌توانند ادّعا کنند که توسط رژیم بعث فریب خورده‌اند.

با این حال، تا زمانی که تمام حقیقت در آینده آشکار شود، همه باید مسئولیت و تقصیر مرگ 5.000 کشته و 10.000 مصدوم در حلبچه، 10.000 کشته (شهید) و 100.000 مصدوم (جانباز) در ایران و صدها قربانی دیگر در سایر مناطق را به دوش بکشند. همه این‌ها قربانیان زرادخانه مرگی بودند که با مغز آلمان و پول عراق ساخته شد.